‘Een Arbeidsmarkt waar Ouderen Werken (AOW)’ Column Hans Biesheuvel op Wekr.nl
Deze column van Hans Biesheuvel over de werkkostenregeling is verschenen op arbeidsmarktplatform Wekr.nl
Hans Biesheuvel – Een Arbeidsmarkt waar Ouderen Werken (AOW)
Het is tijd om te investeren in een volwassen arbeidsmarkt voor ouderen. Het uitgangspunt moet zijn dat mensen verleid en niet gedwongen worden om langer door te werken. Blokkades om ouderen aan te nemen moeten worden doorbroken. Mensen zullen langer door moeten werken, dit vergt een mentaliteitsverandering. De gedachte dat mensen op hun 65e of zelfs eerder recht hebben op AOW is achterhaald. De AOW-leeftijd is niet zonder reden verhoogd. Het systeem van de AOW is dat de werkenden premie betalen voor het AOW-pensioen van de vorige generaties, terwijl ze er vanuit gaan dat volgende generaties aan hun AOW-pensioen gaan bijdragen. De realiteit toonde een grote systeemfout. Mensen worden steeds ouder en onze levensverwachting blijft stijgen. Tegelijkertijd wordt de groep werkenden, de mensen die bijdragen aan het AOW-pensioen, steeds kleiner. Om het systeem betaalbaar te houden moeten we niet spreken over het verlagen van de AOW-leeftijd, maar moeten kijken hoe we ouderen aan zinvol werk kunnen helpen.
Het is beter ons te richten op een functionerende arbeidsmarkt en bijpassend beleid voor ouderen. Hierbij moeten we slimmer omgaan met zwaardere beroepen. Een tweede, derde of zelfs vierde carrière moet de regel in plaats van de uitzondering worden. Waarom is het niet mogelijk om elke twintig of tien jaar een totaal nieuw beroep te kiezen? Iemand die decennia of jarenlang een (zwaar) beroep heeft uitgeoefend, kan in een tweede carrière een lang gekoesterde ambitie waarmaken, eerder opgedane kennis overdragen aan jongere generaties, of zich laten omscholen tot een ander beroep.
Dit betekent dat alle werkenden zich permanent moeten kunnen ontwikkelen en op latere leeftijd kansen krijgen en pakken om zich om te scholen tot andere beroepen. Dit vergt aanpassingsvermogen. Een mentaliteitsverandering is nodig bij ouderen die niet bereid zijn om banen te accepteren die een tikje minder zijn. In sommige gevallen moeten we in een tweede of derde carrière met minder genoegen nemen. De overheid moet hier stimulerend beleid voeren. Leeftijdsbarrières in het onderwijs moeten afgeschaft worden. Permanente ontwikkeling wordt de standaard. Het langer doorwerken en het starten van een nieuwe carrière moet met flexibiliteit en fiscaliteit bevorderd worden.
Tegelijkertijd moet voorkomen worden dat oudere werkenden buiten de markt vallen. Het moet aantrekkelijk worden om ook ouderen aan te nemen. Momenteel is het überhaupt onaantrekkelijk om werkgever te zijn en oudere werknemers brengen nog meer risico’s mee. Een 59-jarige wordt niet vaker of sneller ziek dan een 29-jarige. Maar áls ouderen ziek worden, gaat het vaker om ingrijpende gevallen. Twee jaar loon doorbetalen bij ziekte schrikt nóg meer af bij oudere dan bij jongere werkenden. Dit, gecombineerd met afspraken en cao’s die ouderen duurder maken, barrières die we moeten doorbreken.
Politieke partijen en vakbonden die voorstellen om de AOW-leeftijd te verlagen plegen roofbouw op de toekomst van onze economie en negeren het onderliggende probleem. Onze arbeidsmarkt is niet ingericht op langer doorwerken en het hebben van meerdere carrières. Daar moeten we op inzetten, onder andere door permanente ontwikkeling, de mogelijkheid om op latere leeftijd een nieuwe loopbaan te starten en het wegnemen van blokkades. Zo kunnen we mensen verleiden in plaats van dwingen langer door te werken.
Klik hier om het artikel te lezen op arbeidsmarktplatform Wekr.nl
