In de knel met de overheid? Nationale ombudsman helpt ook ondernemers

Wat als je als ondernemer in de knel zit met de overheid?

Iedereen die een klacht heeft over de overheid, kan bij de Nationale ombudsman terecht. Dat geldt ook voor ondernemers. “Uiteraard horen risico’s bij het ondernemerschap, maar ook ondernemers mogen van de overheid verwachten dat deze met hen in gesprek gaat en aandacht heeft voor hun kant van het verhaal”, zegt Nationale ombudsman Reinier van Zutphen. De ombudsman zoekt daarbij zoveel mogelijk naar een oplossing, maar kan ook de gedragingen van de overheid beoordelen.  In 2016 ontving de Nationale ombudsman bijna 35.000 klachten over de overheid. Daarvan waren het afgelopen half jaar 127 signalen en klachten van ondernemers.

Onlangs was de substituut Nationale ombudsman Joyce Sylvester in gesprek met Hans Biesheuvel om uit te wisselen waar ondernemers tegenaan lopen en wat de Nationale ombudsman daarin zou kunnen betekenen. Joyce Sylvester: “Veel ondernemers weten ons nu nog niet te vinden, terwijl we wel degelijk iets voor hen kunnen betekenen. Dat is een gemiste kans. Wij hebben de afgelopen jaren mooie resultaten bereikt voor ondernemers.” Een paar voorbeelden om dat te illustreren.

Tijdige betalingen

Ondernemers hebben belang bij tijdige betaling van hun facturen. Ook de overheid is voor ondernemers een belangrijke contractpartner. Na onderzoek concludeerde de Nationale ombudsman in het rapport “Wie betaalt de rekening” in 2014 dat de helft van de gemeenten de rekeningen van ondernemers niet tijdig betaalde. Hij heeft de overheid aanbevelingen gedaan hoe het betaalgedrag verbeterd kan worden. De oplossing ligt gedeeltelijk in organisatorische aanpassingen, zoals heldere informatie over factuureisen en het benoemen van een contactpersoon. Belangrijker is dat er een cultuuromslag nodig is bij de ambtenaren die verantwoordelijk zijn voor de crediteurenadministratie. Zij moeten zich beter bewust zijn van de gevolgen voor ondernemers wanneer die te laat betaald worden.

Duidelijk informeren

Overheden moeten duidelijk zijn naar ondernemers. Dit geldt bijvoorbeeld voor wie een onderneming wil uitbreiden en daarbij afhankelijk is van een bestemmingsplan dat mogelijk gewijzigd gaat worden. Dit gaat nogal eens mis tussen ondernemers en gemeenten. Zo ontving de Nationale ombudsman de klacht van een ondernemer die zijn gemeente vroeg om een boomgaardcamping op zijn bedrijf mogelijk te maken. In 2006 wijzigt hij dit voorstel in een bungalowpark en later in een bungalowpark met zorg. In 2012 weigert het college het bestemmingsplan te wijzigen omdat het bedrijf in een stiltegebied ligt. In deze zaak concludeerde de Nationale ombudsman dat de gemeente onvoldoende transparant was geweest. De gemeente had de boer duidelijke uitleg moeten geven over het besluitvormingsproces in de gemeente.[1]

In een andere gemeente wil iemand een onderneming starten en daartoe een horecapand kopen. Hierover bereikt hij een koopovereenkomst met de gemeente. Terwijl hij bezig is de financiering rond te krijgen, worden hij en de gemeente het eens over een erfpachtconstructie. De ondernemer verzoekt de gemeente daarom de koopovereenkomst te ontbinden en een nieuwe overeenkomst van erfpacht te sluiten. De gemeente ontbindt de koopovereenkomst, maar gaat niet met de man in onderhandeling over een andere overeenkomst en gunt het pand aan een derde partij. De Nationale ombudsman oordeelt dat de gemeente te lang onduidelijkheid heeft laten bestaan of zijn verzoek tot ontbinding van de koopovereenkomst wordt gehonoreerd.[2]

Overheid met ondernemers in gesprek

In een recent rapport oordeelde de ombudsman over een klacht van een ondernemer op Bonaire. De man pacht een shopping mall op een perceel van de Zuidpier op Bonaire. Hij klaagt erover dat het Openbaar Lichaam Bonaire (OLB), eigenaar van één perceel op de Zuidpier, niets doet aan de containerschepen die te lang parkeren ter hoogte van de Zuidpier. Het vrije zicht wordt hierdoor belemmerd en er is tenslotte een parkeerverbod. De Nationale ombudsman vindt het de taak van de overheid om escalatie te voorkomen en tot voor een ieder acceptabele oplossing te komen. Dit is nog niet gebeurd. Hij beveelt daarom het OLB aan om met de politie, verzoeker en de rederij in gesprek te gaan over het parkeeroverlastprobleem.

Conclusie

Ondernemers hebben hun risico’s. Een ondernemer kan niet altijd verwachten dat de overheid meegaat in wat een ondernemer wil, bijvoorbeeld het wijzigen van een bestemmingsplan ten gunste van zijn onderneming. “Maar de overheid moet wel in staat zijn om problemen vanuit het perspectief van ondernemers te bekijken. Een overheid die bijvoorbeeld zelf tijdig betaalt, zich houdt aan zijn toezeggingen en goede uitleg geeft over hoe de gemeente een bestemmingsplan wijzigt, kan in ieder geval bijdragen aan het inperken van risico’s voor ondernemers”, aldus Reinier van Zutphen.

Klachten over de overheid? Bel gratis 0800-33 55555.

 Joyce Sylvester, substituut Nationale ombudsman

[1] Rapport: 2013/192.

[2] Rapport 2015/086.