Expertvisie III – Mr. Theo Gommer MPLA: Waar moeten we heen met ons pensioensysteem?

Waar moeten we naar toe met ons pensioensysteem?
7 april2016

De vorige keer schreef ik o.a. over de werknemerspensioenspagaat. De conclusie was dat werkgevers moeten en willen kiezen voor een beschikbare premieregeling. Daar is niets mis mee, als de inleg hoog genoeg is. Daarnaast is inmiddels de vraag hoe ons pensioensysteem er uit moet komen te zien. Dat moet je, nu het risico verschuift naar de werknemers, dan natuurlijk bezien vanuit de positie en wens ván die werknemer (en ZZP-er).

Hierbij zijn drie primaire aandachtspunten: werknemers moeten, nu ze niet meer verzorgd worden en garanties krijgen, veel keuzevrijheid krijgen. Of ze daar gebruik van maken of niet dat is…. een keus. Werknemers die niet willen kiezen volgen een standaard format. En als derde, pensioen moet ‘dichter bij huis gebracht’ en dat op een zodanige manier dat werknemers het begrijpen.

Die keuzevrijheid zit o.a. in meer of minder inleg, meer of minder risico, maar ook bijvoorbeeld in een deel als lumpsum op pensioendatum. Hoeveel pensioen als lumpsum, dus een bedrag ineens, opgenomen mag worden op pensioendatum is een politieke keus. Maar in Zwitserland is bijvoorbeeld 25% gebruikelijk. Ook de hoog/laag-variant, die nu nog gebiedt dat de hoogste uitkering ten opzichte van de laagste binnen een bandbreedte van 100 : 75 moet blijven mag wel wat ‘extremer’. Ik denk dan aan 100:50.

Zoals gesteld hóef je niet te kiezen. Een werknemer die dat niet doet, volgt een logisch pensioenpad, dat meer zekerheid qua beleggingen geeft, maar krijgt ook een lumpsum (tenzij hij dat niet wil) en begint ook met een hoog/laag-uitkering. Daarnaast moeten ZZP-ers natuurlijk de mogelijkheid krijgen om hun pensioengeld middels waardeoverdracht samen te voegen met hun eigen spaarpot. Op termijn lijkt mij een verdere integratie tussen de 2e pijler (werkgever-werknemer) en de 3e pijler (eigen lijfrente) dan ook logisch.

Vervolgens moet pensioen dichter bij huis gebracht. Dat doen we door werknemers, uitgaande van een normale inleg, de mogelijkheid te geven om te allen tijde de helft (dus inleg + rendement) van hun pensioen te gebruiken voor andere zaken. Van aanschaf en/of aflossing eigen woning(schuld), aanwending voor een sabbatical, omscholing en starten eigen bedrijf. Als de inleg minder is dan wat gebruikelijk wordt geacht, dan mag een werknemer uiteraard ook minder gebruiken. Zodoende blijft er altijd ‘een half pensioen’ bovenop de AOW-over.

Natuurlijk zijn er nog een aantal zaken te regelen, waarbij een algehele pensioenplicht een zeer belangrijke is, maar het begint bij ‘te denken’ vanuit de werkgever én werknemer ‘nieuwe stijl’. En dus niet hoe het altijd was. Al met al is het nieuwe systeem echt niet zo moeilijk, maar ja, er moeten wel keuzes gemaakt en beslissingen genomen worden. Het huidige pensioenstelsel was goed in de vorige eeuw, maar inmiddels is het bijna 2020 en moeten we dus hurry up aan de slag!

Graag verwijs ik ook naar www.pensioenweblog.nl, daar vindt u heel veel zinnige pensioeninformatie! Hebt u vragen en of suggesties, mailt u mij dan: theogommer@akkermans.nl.

Mr. Theo Gommer MPLA, Akkermans & Partners Legal & Advice/Gommer & Partners Pensioen Advocaten en voorzitter van de Nederlandse Orde van PensioenDeskundigen.