ONL-notitie Internationaal ondernemen

ONL-notitie aan alle Kamerleden, 11 mei 2020

Het noodpakket banen en economie, dat de economische gevolgen van het coronavirus voor bedrijven indamt, loopt af. Het is voor ondernemers van belang dat de maatregelen tot ver na 31 mei verlengd worden. ONL gaat ervan uit dat het kabinet snel duidelijkheid geeft over de steunmaatregelen. Het eerste noodpakket was primair bedoeld voor bedrijven om te overleven, het tweede steunpakket zal ook gericht zijn op de wederopbouwfase van onze economie.

Daarbij kan de herstart van internationaal ondernemen niet ontbreken. Internationale handel wordt flink geraakt door de coronacrisis. In de komende wederopbouwfase is het zaak dat bedrijven hun exportplannen niet stopzetten, dan wel zich heroriënteren. Er is veel onzekerheid, dat is vanzelf- sprekend. Toch zijn er stappen die Buitenlandse Zaken kan nemen om export straks een steun in de rug te geven en nu niet stil te laten vallen. Zorg dat je nu de basis legt zodat je na het virus gelijk aan de slag kunt. ONL doet graag een aantal laagdrempelige voorstellen om internationaal ondernemen te betrekken bij het volgende financiële steunpakket.

Zet in op digitale handelsmissies

Veel handelsmissies zijn uitgesteld of geannuleerd. Het coronavirus roept juist veel vragen op bij ondernemers die internationaal zakendoen of willen gaan doen. Meer dan in andere sectoren is het juist nu van belang om wel in te zetten op goede en aanvullende ondersteunende diensten. Ambassades en een speciale corona taskforce kunnen hierin een rol spelen, maar zeker ook digitale handelsmissies en beurzen. Werk het idee van digitale handelsmissies verder uit en biedt vanuit de overheid de benodigde ondersteuning. Het uitdenken van de handelsmissies hoeft het ministerie van Buitenlandse Zaken niet zelf te doen. Gebruik hiervoor de ideeën die private partijen al hebben door nieuw leven in te blazen in het oude Programma Collectieve Promotionele Activiteiten (CPA).

Vroeger bevorderde het Agentschap NL met CPA het organiseren van inkomende en uitgaande handelsmissies, collectieve beursinzendingen en andere op het buitenland gerichte promotionele activiteiten voor Nederlandse bedrijven. Private partijen kunnen nu snel inzetten op de veranderde omstandigheden en hier op korte termijn kleinschalige digitale handelsmissies voor organiseren. Maak daar gebruik van. Laat, net al bij de CPA, private partijen een voorstel indienen voor een digitale handelsmissie of beurs. Financier als overheid daaruit de beste projecten zodat deze snel kunnen worden uitgerold en afgehandeld. Sta deze projecten vervolgens bij door de benodigde contacten met de relevante ambassades te delen, dan wel te ondersteunen.

Gebruik hier het gereserveerde geld voor de missievoucher voor. Startende exporteurs kunnen door- gaans een missievoucher aanvragen om een (nieuwe) buitenlandse markt te gaan verkennen. Deze missievoucher is voor deelname aan een meerdaagse uitgaande handelsmissie of een collectieve beursinzending, maar kan nu mooi worden ingezet voor digitale handelsmissies of beursinzendingen.

Maak het op touw zetten van private digitale handelsmissies en beurzen mogelijk om zo snel in te spelen op de steeds veranderde omstandigheden door de coronacrisis.

Creëer extra ruimte bij de SIB-vouchers en communiceer mogelijkheden actief

We zien dat landen nu eigen keuzes maken om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan en ieder land heeft inmiddels eigen compensatiemaatregelen voor bedrijven. Veel internationaal opererende bedrijven weten door de steeds veranderde situatie in buurlanden niet meer waar ze aan toe zijn. De SIB-vouchers kunnen hierin een belangrijke dienstverlenende rol spelen, mits anders ingericht.

Er zijn verschillende vouchers van de SIB-regeling die internationaal opererende bedrijven onder- steunen met een financiële bijdrage. Zet deze slim in om ondernemingen die internationaal zakendoen de benodigde extra steun in de rug te geven.

– Individueel SIB-coaching traject

Het individueel SIB-coaching traject kan ondernemers helpen te herpositioneren op het wereldtoneel. Er is veel behoefte aan een coach die handvatten biedt om te kunnen (her)starten met zakendoen in het buitenland. Juist nu is een actieplan voor een internationaliseringsstrategie enorm van belang. Gezamenlijk kan uitgezocht worden welke (andere) landen kansen gaat bieden.

Nu geldt als voorwaarde dat niet meer dan 25% van alle verkopen van de onderneming naar het buitenland gaan. Ook mag het bedrijf niet langer dan 5 jaar ingeschreven staan bij de KvK. Schrap deze voorwaarden. Bedrijven die al 10 jaar in het buitenland opereren en/of meer dan 25% van alle verkopen uit het buitenland halen zijn enorm zoekende, zorgt dat ook zij aanspraak kunnen maken op een coach in deze uitzonderlijke tijden.

– Kennisvoucher

De kennisvoucher is een online voucher waarmee ondernemers een adviseur kunnen betalen. Je krijgt dan advies en begeleiding voor het laten opstellen van een (nieuw) marktonderzoeksrapport. Ook kunnen ondernemers hiermee een training volgen om kennis over internationaal ondernemen te vergroten. Echter is die voucher goed voor 50% van de kosten, tot €2500 exclusief btw.

Alleen ondernemers die al een individueel-coaching traject hebben gevolgd kunnen een kennisvoucher aanvragen. Hiermee kan je als ondernemer een deskundige inhuren die adviseert en begeleidt in het (beter) positioneren van de onderneming in het buitenland. Er is veel behoefte aan advies, merkt ONL. Zeker ook onder bestaande exporterende bedrijven. Deze ondernemers zullen misschien geen gebruik maken van het individueel SIB-coaching traject, maar hebben wel degelijk behoefte aan deskundige die hun kunnen adviseren om zich te heroriënteren op de kansen die internationaal ondernemen biedt. Zorg dat ook deze bedrijven van de kennisvouchers gebruik mogen maken.

Veel exportbedrijven moeten opnieuw opstarten of zichzelf herpositioneren en zitten nu met geringe inkomstenbronnen. Hetzelfde geldt voor startende exporteurs. Verlaag daarom de eigen bijdrage van deze voucher naar bijvoorbeeld 25%, de overige 75% wordt dan vergoed door de voucher.

Realiseer internationale ambities door volop in te zetten op publiek-private samenwerking

Zet in op clustervorming. De bestaande PIB-regeling kan internationaal opererende bedrijven de benodigde houvast bieden. Veel bedrijven zullen – of willen – uitwijken naar alternatieve markten. Waar liggen de kansen? Via de PIB-regeling ontwikkelt de Nederlandse overheid samen met een Nederlands cluster van bedrijven en kennisinstellingen een 2- of 3- jarig actieplan. Hierin staan strategische activiteiten om een Nederlandse (sub-)sector zo goed mogelijk te positioneren in het buitenland. Geef sectoren de benodigde steun in de rug door intensiever aan de slag te gaan met de PIB-regeling. Dat kan bijvoorbeeld door het bestaande budget op te hogen en meer bekendheid te geven aan deze regeling. Ga als Nederland naast de Nederlandse internationaal opererende bedrijven staan. Zo komt het Nederland internationaal sterker uit de crisis.

Wat ONL betreft is het zaak dat het beleid buitenlandse handel juist nu volop inzet op het stimuleren en ondersteunen van ondernemers die willen exporteren of buitenlandse markten willen betreden. Blijf zaaien om op termijn in ieder geval nog te kunnen oogsten. Dit zal ertoe leiden dat bedrijven, wanneer het kan, sneller opstarten en weer internationaal zaken gaan doen.