Reactie ONL op de internetconsultatie modernisering personenvennootschappen
ONL voor Ondernemers zet zich elke dag in om Nederland ondernemender te maken. Het is belangrijk dat wetgeving zo ondernemersvriendelijk en toekomstbestendig mogelijk is. De modernisering van wetgeving omtrent personenvennootschappen is welkom en nodig. De huidige wetgeving is inmiddels enorm gedateerd en toe aan vernieuwing. Nederland is een land vol potentiele ondernemers. Mensen met goede ideeën moeten zonder al te hoge drempels ondernemers kunnen worden. Wel moet blijvend gewaakt worden dat hierdoor de deur voor oneigenlijk gebruik niet open wordt gezet. Het voorliggende wetsvoorstel stemt echter positief. ONL juicht de volgende wijzigingen in het bijzonder toe:
• Samenvoeging in Burgerlijk Wetboek;
• De toekenning van rechtspersoonlijkheid;
• Het vergemakkelijken van het toe- en uittreden in een personenvennootschap;
• De verwachte vergemakkelijking van financiering voor ondernemers;
• De mogelijkheid tot beperkte aansprakelijkheid, wanneer een opdracht specifiek aan een vennoot is aangedragen.
Samenvoeging in Burgerlijk Wetboek
De huidige wettelijke regeling voor vennootschappen is verspreid over het Burgerlijk Wetboek en het Wetboek van Koophandel. Dit maakt deze wettelijke regeling onnodig onoverzichtelijk en complexer. Dit wetsvoorstel voegt de regelingen uit de twee wetboeken samen en brengt dit onder in het Burgerlijk Wetboek.
Rechtspersoonlijkheid
De meest in het oog springende wijziging is het toekennen van rechtspersoonlijkheid aan de vennootschap. Dit brengt een aantal voordelen met zich mee. Zo wordt het toe- en uittreden van vennoten makkelijker. In de huidige regeling leidt uittreding van een van de vennoten in principe altijd tot ontbinding van de vennootschap. Er zijn ingewikkelde afspraken die ontbinding kunnen voorkomen maar die kunnen zonder dure externe hulp niet worden gemaakt. Toetreden wordt ook aantrekkelijker omdat de toetredende vennoot nu enkel nog aansprakelijk is voor schulden die ná zijn of haar toetreden zijn ontstaan. In de huidige regeling zijn alle vennoten – ongeacht het moment van toetreden – aansprakelijk voor eerdere schulden. Het stemt ONL tot tevredenheid dat de wetgever dit aanzienlijke nadeel van de vennootschap nu oplost. Het toekennen van rechtspersoonlijkheid betekent tevens dat de vennoten makkelijker goederen, inclusief onroerende goederen, op naam van de vennootschap kunnen zetten. Voor registergoederen en voor erfgenaam status moet de vennootschap wel nog ingeschreven worden in het handelsregister. Tot slot zal rechtspersoonlijkheid het vestigen van pand- en vruchtgebruik op vorderingen van de vennoot op de vennootschap vereenvoudigen. Dit vergoot de financierbaarheid van de personenvennootschappen en dit kan alleen maar toegejuicht worden.
Aansprakelijkheid
In het wetsvoorstel verdwijnt ook het wezenlijke verschil tussen een maatschap en een vennootschap onder firma (VOF). Hierdoor worden alle vennoten in personenvennootschappen hoofdelijk aansprakelijk, met de uitzondering van de commanditaire vennoot in een commanditaire vennootschap. Hierdoor wordt adequate bescherming aan schuldeisers geboden. De zogenoemde subsidiaire aansprakelijkheid betekend dat de vennootschap als eerste aangesproken moet worden door eventuele schuldeisers, als het afgescheiden vermogen van de vennootschap niet voldoende blijkt om schulden af te lossen is elke vennoot in de nieuwe regeling hoofdelijk aansprakelijk voor het geheel van de schulden van de vennootschap. Op deze regel is een uitzondering wanneer één bepaalde vennoot uitdrukkelijk een opdracht heeft gekregen, dan is alleen deze vennoot aansprakelijk en de andere(n) niet. ONL steunt deze uitzondering. Hierdoor wordt een nadeel dat de personenvennootschap erg onaantrekkelijk kon maken weggenomen.
Vrijheid vennoten inrichting vennootschap
Het is positief dat de wetgever vennoten veel vrijheid biedt zelf te beslissen over de inrichting van een vennootschap. De vennoten kunnen onderling bepalen wie de bestuurders worden van de vennootschap, wie hem mag vertegenwoordigen tegenover derden en waar de interne draagplicht ligt. Daarnaast krijgt de commanditaire vennoot meer mogelijkheden. In het huidige recht mag de commanditaire vennoot niet handelen in de naam van de vennootschap. Wanneer hij dit wel doet, wordt hij hoofdelijk aansprakelijk voor alle schulden van de vennootschap. In het wetsvoorstel mag de commanditaire vennoot, met een volmacht van de andere vennoten, handelen in de naam van de vennootschap. Dit verbreedt de mogelijkheden voor ondernemingen en past goed bij de huidige economie en maatschappij.
Conclusie en kanttekeningen
ONL kijkt uit naar de modernisering van de personenvennootschappen. Het voorliggende wetsvoorstel vergemakkelijkt ondernemerschap op meerdere aspecten en vergroot hierdoor de toegankelijkheid tot ondernemershap. ONL vraagt hierbij de wetgever wel aandacht te houden voor mogelijke risico’s die toegang tot vennootschappen vergemakkelijkt voor oneigenlijk gebruik. De notaris heeft in Nederland een belangrijke rol als poortwachter bij fraudepreventie. Daarnaast draagt de notaris in grote mate bij aan het waarborgen van de rechtszekerheid in het vennootschapsrecht. ONL acht het van belang dat De Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB) betrokken blijven bij het moderniseren van het vennootschapsrecht.
Tot slot zet ONL vraagtekens bij het besluit om rechtspersoonlijkheid tot stand te laten komen bij de overeenkomst tussen de vennoten. De rechtspersoonlijkheid is op dat moment nog onbekend voor derden. Voor volledige rechtsbevoegdheid is inschrijving in het Handelsregister nodig. Dit kan tot onduidelijkheden leiden en schaad de rechtszekerheid. Vraag is of niet beter gekozen kan worden voor registratie als constitutief vereiste voor rechtspersoonlijkheid.
