Ondanks de val van het kabinet wil demissionair minister Eddy van Hijum (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) alles op alles zetten om toch ‘meters te maken’ om verschillende arbeidsmarktdossiers verder te brengen. Dat liet hij maandag 16 juni weten tijdens ArbeidsmarktPoort in het Haagse Nieuwspoort. ArbeidsmarktPoort is een initiatief van ONL voor Ondernemers, de Bovib (branchevereniging voor intermediairs en brokers) en de VvDN (branchevereniging voor detacheerders).
Dat het kabinet is gevallen noemde Van Hijum ‘doodzonde’. Tegelijkertijd gaf hij, in een gesprek met voormalig ONL-voorman Hans Biesheuvel, toe dat de samenwerking in de coalitie niet altijd productief was. De Tweede Kamer stelt deze week lijsten op met controversiële onderwerpen; dat zijn onderwerpen die pas aan bod komen als er een nieuw kabinet zit. “Ik hoop dat de Kamer besluit een aantal thema’s toch verder te brengen. Zo is de zzp-wet Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelaties en Rechtsvermoeden (VBAR) al een heel eind op streek”, zei de minister. Met deze wet wil de overheid schijnzelfstandigheid tegengaan en meer duidelijkheid bieden over wanneer iemand als werknemer of zelfstandige wordt gezien. “Daar is behoefte aan. Maar het is niet zo dat de overheid van zzp’ers af wil. Ook zelfstandigen vormen een belangrijke pijler van de economie”, zegt Van Hijum. “Maar het moet duidelijk zijn wanneer zzp’en wel kan of wanneer er sprake is van een dienstverband. We moeten af van schijnconstructies.”
Grote uitdagingen
Er zijn grote uitdagingen op de arbeidsmarkt. “Zo moet de balans tussen flexwerk en vast werk worden hersteld”, zegt Van Hijum, die hier onlangs een wetvoorstel over naar buiten bracht. Hierin maakt het nulurencontract plaats voor een bandbreedtecontract met een minimaal en maximaal aantal uren. Draaideurconstructies – even uit dienst en dan weer een contract – worden ook aangepakt. De krapte op de arbeidsmarkt is een andere grote uitdaging. “Dat geldt ook voor arbeidsmigratie”, zegt de minister. “Onze economie is te afhankelijk geworden van laagbetaalde arbeid met als gevolg soms schrijnende toestanden. Daar moet een einde aan komen.” De vergunningsplicht voor de uitzendbranche, die eraan komt, is een van de middelen om misstanden te voorkomen. Maar dat betekent weer meer regels; ook voor goedwillende uitzendbureaus, detacheerders en intermediairs, wees Biesheuvel. “Ik vind dat in dit geval verdedigbaar” zei de minister. “Het voordeel hiervan is ook dat bonafide uitzendbureaus en organisaties die aan terbeschikkingstelling van arbeid doen hierdoor zichtbaar worden.” Van Hijum stelt dat arbeidsmigranten niet van de ene op de andere dag hun werk moeten neerleggen. “Maar er moet wel kritisch worden gekeken naar de sectoren waar arbeidsmigranten worden ingezet. Wellicht kan een deel van de bedrijven automatiseren; slimmer werken met minder mensen.”
Krapte niet van een op andere dag opgelost
De krapte op de arbeidsmarkt is niet in de paar maanden dat het demissionaire kabinet er nog zit, opgelost. “Ik heb niet de illusie dat ons dat gaat lukken. Het is te omvangrijk. Die krapte gaat leiden tot nog meer loonstijgingen die voor de publieke sector niet bij te benen zijn”, stelde Van Hijum. Vergrijzing blijft de komende jaren een grote rol spelen. “De beroepsbevolking blijft krimpen. Er zullen keuzes moeten worden gemaakt.” Innovatie, gepensioneerden langer laten doorwerken en het verhogen van de bestaande arbeidsproductiviteit, in zijn ogen, oplossingen. Door daarnaast iets te doen aan ‘het woud van toeslagen en fiscale regelingen’ wordt het aantrekkelijker voor werknemers om meer uren te gaan werken. In mensen, die in de zogeheten kaartenbak van gemeenten zitten, ziet hij weinig potentie om personeelstekorten in te lopen. “Ik denk dat de winst beperkt is, omdat er vaak bij deze mensen sprake is van multiproblematiek.” Na afloop van het vraaggesprek en een korte introductiespeech ging Van Hijum met ondernemers in gesprek.
